Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Üniversitelerin Analizini Çıkardı

YÖK’ün üniversitelere yönelik yayımladığı “İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu-2023” bu kurumların performanslarına ilişkin önemli detayları içeriyor. Adana Özel Marmara Kurs Merkezi, sizler için raporun detaylarını derledi.

YÖKSİS İzleme Kriteri Modülü üzerindeki verilerle 74 farklı gösterge dikkate alınarak hazırlanan rapora göre; Türkiye’de 129’u devlet, 75’i vakıf ve 4’ü vakıf meslek yüksekokul olmak üzere 208 üniversite mevcut. Bu üniversitelerde 2021-2022 eğitim-öğretim yılında 184 bin 702 öğretim elemanı ve 3 milyon 842 bin 831 örgün öğretim öğrenci bulundu.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, raporun “sunuş” yazısında; bu çalışmanın ülkenin özgün koşullarını gözeterek belirlenen standartlara göre üniversitelerin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyduğunu ifade etti.

Mezunlardan Memnuniyet Oranı Yüzde 78

Üniversitelerin “Eğitim ve Öğretim”, “Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın”, “Uluslararasılaşma”, “Sürdürülebilirlik” ile “Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk” kategorilerinde değerlendirildiği raporda; bu yıl ilk kez iş dünyasının üniversite mezunlarının yeterliliklerine ilişkin memnuniyeti ölçüldü. 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında yurt içinde ilk işine başlayan mezunu olan üniversite sayısı 172’dir. Mezunlar yurt içinde ortalama 6,4 ayda işe başlarken işverenlerin mezunlardan memnuniyet oranı yüzde 78 yükseldi.

KPSS ve ALES’te Yüzde 5’lik Dilime Girildi

Kamu görevlerine ilk defa atama yapma amacı ile düzenlenen Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) ile lisansüstü eğitime giriş ve öğretim elemanı kadrolarına atamalarına yönelik gerçekleştirilen Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES), aynı zamanda yükseköğretim mezunlarının genel kültür ve yeteneklerine ilişkin kanıtlar sunuyor. Bu kapsamda 2022 yılında 103 üniversitenin en az bir programı KPSS’de ilk yüzde 5’lik; aynı yıl ALES sonuçlarına göre 108 üniversitenin en az bir programı ilk yüzde 5’lik dilimlere girdi. Bu yıl ilk defa göstergelere dâhil edilen ve öğrencilerin daha donanımlı bir şekilde mezun olmalarına imkân sağlayan “ÇAP ve YANDAL yapan öğrenci oranı” ortalaması yüzde 1,14 olarak belirlendi. En az bir öğrencisi çift ana dal veya yan dal programına kayıtlı üniversite sayısının 177 olduğu görüldü.

Üniversite Başına Düşen Yayın Sayısı 246

Yayın ve patent gibi kurum adresli çıktıların sayısı, niteliği ve aldıkları atıf oranı, yürütülen proje çalışmaları, üniversitelerin ulusal ve uluslararası düzeydeki başarı kriterlerinden biridir. Bu doğrultuda raporda; öğretim elemanlarının bilimsel üretimlerini yansıtan endeksler de mercek altına alındı. Geçen yıl 0,2 olan ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış öğretim elemanı başına düşen yayın sayısı bu sene 0,25’e çıktı. Üniversiteler 2021’de 2 bin 113 patent, faydalı model veya tasarım başvurusu yaparken bu rakam 2022’de 2 bin 415’e çıktı. 2022’de toplam 826 patent ve 231 faydalı model veya tasarım başvurusu olumlu sonuçlandı.

Üniversite başına düşen yayın sayısı ortalaması ise 2021’de 199 iken 2022’de 246’ya yükseldi. Araştırma, geliştirme, proje ve yayınlara ilişkin diğer veriler şu şekilde:

• Endeksli dergi ve kitaplarda yayımlanan toplam yayın sayısı ortalaması 441’dir.
• Üniversitelerdeki öğretim elemanları başına düşen yayın sayısı 0,44’tür.
• Ulusal iş birliği ile gerçekleşen yayınlar yüzde 52,9’dur.
• En yüksek yüzde 10’luk dilimde atıf alan yayın sayısı son bir senede 28 bin 790’dan 35 bin 237’ye, bu kapsamdaki yayın sayısı ortalaması 154’ten 182’ye çıktı.
• Endeksli yayınların atıf alma oranın ortalaması yüzde 71,9’dur.
• Ulusal yayınlara atıf sayısı 2022 yılı ortalaması 948 olarak tespit edildi.
• Ulusal veya uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış̧ kurum adresli açık erişimli yayın oranı ortalaması yüzde 62,74 olup geçen yıl da yaklaşık olarak aynı düzeydedir.

14 bin 204 Sosyal Sorumluluk Projesi Yürütüldü

Toplumsal yaşamdaki duyarlılığın ve dayanışmanın geliştirilmesi amacıyla 2022 yılında 171 üniversitede öğrenciler tarafından 14 bin 204 sosyal sorumluluk projesi yürütüldü. Sosyal sorumluluk proje sayısı ortalaması bir yılda 74,6’dan 83’e ulaştı. 2022’de 132 üniversitede öğrencilerce 7 bin 900 endüstriyel/sektörel proje gerçekleştirildi. Öte yandan teknoloji alanına katkı sağlamak üzere 29 bin 342 öğrenci Teknokent veya TTO projelerine katıldı. Bu projelere destek veren öğrenci sayısı ortalaması 222’den 264’e çıktı. Eğitim kalitesinin artması açısından önemli olan Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) kılavuzunda akredite olduğu belirtilen lisans programı sayısı 827’den 965’e yükseldi.

Öğrenci Başına Düşen Basılı Kitap Sayısı

Üniversite kütüphanelerinde öğrenci başına düşen ortalama basılı kitap sayısı 6,98 iken öğrenci başına 10 ve üzeri basılı kitap düşen üniversite sayısı 33'tür. Öğrenci başına düşen basılı kitap sayısının en fazla olduğu ilk 5 üniversite şu şekilde sıralandı:

• İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
• İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
• Galatasaray Üniversitesi
• Boğaziçi Üniversitesi
• İstanbul Üniversitesi

2022 yılında açılan kontenjanların doluluk oranı yüzde 90,32 olarak belirlenirken doluluk oranı yüzde 100 olan 57 üniversite mevcut. Genel doluluk oranı yüzde 50’nin altında olan 3 üniversite bulunuyor. 2021-2022 eğitim öğretim yılında en az 30 mezun veren 179 üniversite incelenirken yüzde 80 ve üzerinde normal eğitim süresinde mezun veren üniversite sayısı 10’dur.

Rapora;https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/2023-universite-izleme-ve-degerlendirme-genel-raporu.pdf adresinden ulaşabilirsiniz.